Duży Format

Żołnierze wyklęci, żołnierze przeklęci. Czyim bohaterem jest Romuald Rajs "Bury"?

Marcin Kącki

11 lutego 2016 | 01:02

Romuald Rajs "Bury", dowódca 1. kompanii (szturmowej) 3. Wileńskiej Brygady AK, i jego żołnierze opuszczają kościół po mszy rezurekcyjnej. 9.04.1944, Turgiele (Fot. SPP / Ośrodek Karta)

Agnieszka Romaszewska-Guzy: "Bury" był dzielnym żołnierzem, który dopuścił się okrutnych zbrodni. Można nad tym ubolewać, ale nie należy zaprzeczać.

Rankiem 30 grudnia 2015 r. mieszkańcy Hajnówki i Bielska Podlaskiego widzą na płotach prześcieradła z napisem "Bury - nasz bohater". Do Arkadiusza Panasiuka, hajnowskiego dziennikarza wyznania prawosławnego, dzwoni znajoma, żona miejscowego przedsiębiorcy. - Widziałeś? - pyta. - Nogi się pode mną ugięły z przerażenia.

Jej dziadek, prawosławny, chłop z Łozic, został przez ludzi "Burego" zabity w 1946 roku.

Żołnierze wyklęci. Cywilny opór czy III wojna? Rozmowa z dr hab. Rafałem Wnukiem

"Chwała bohaterom"!

Panasiuk, 50-latek, też jest zdumiony. Mówi, że pierwszy raz "Bury" pojawia się tak bezczelnie w przestrzeni miasta. Kilka lat temu na murach Hajnówki pojawiły się swastyki, napisy "Polska dla Polaków". Zrobiła to prawdopodobnie młodzież narodowa związana z ruchem kibiców Jagiellonii Białystok. - Co roku organizują rajdy śladami "żołnierzy wyklętych", ale nigdy nie wymachiwali nam przed oczami samym "Burym" - mówi. - Swastyka jest symbolem wojny, odległej historii. "Bury" to dla prawosławnych mieszkańców tych okolic namacalny, miejscowy strach i przekazywane w tajemnicy opowieści - tłumaczy.

Pozostało 96% tekstu

Artykuł dostępny tylko w prenumeracie cyfrowej Wyborczej

Wypróbuj cyfrową Wyborczą

Nieograniczony dostęp do serwisów informacyjnych, biznesowych, lokalnych i wszystkich magazynów Wyborczej

Wypróbuj teraz od 19,90 zł

Inne

Więcej na ten temat: nt2016

Komentarze

Chcesz dołączyć do dyskusji? Zostań naszym prenumeratorem

Zaloguj się

Najnowsze Popularne

mmgazeta 11.02.2016, 12:19

A kiedy zostanie przywrócona pamięć o Niezłomnym Bohaterze, Samotnym Żołnierzu Wyklętym Jerzym Paramonowie? Przed którym drżeli sowieccy zdrajcy i z ręki których poległ śmiercią męczeńską. A czyny Jego w służbie Niepokalanej i Ojczyzny do dziś lud katolicki w pieśni wspomina!

już oceniałe(a)ś

5

14

Pokaż odpowiedzi (3)

makar 12.02.2016, 18:46

@mmgazeta Paramonow napadał na sklepy i restauracje, a za zrabowane pieniądze kupował piwo, które wymieniał potem u ludowych żołnierzy na naboje, bo się ze szwagrem szykowali do antykomunistycznego powstania. Nie mogli przecież iść na bój z gołymi rękami. Tak to było.Tu leży ręka, tam leży głowa, to jest robota Paramonowa.

już oceniałe(a)ś

13

0

brzezina_nadmorska 13.02.2016, 13:25

@makar To teraz wiadomo, skąd brał wzorce poseł Pieta, okradający auta cukierników w Bielsku Białej, by kupić gorzałę i wymienić ją u wojaków na broń i amunicję...

już oceniałe(a)ś

9

0

mary p. 01.03.2016, 10:32

@makar Czy cytujesz linię obrony tego bandyty?

już oceniałe(a)ś

0

0

tksiazek 11.02.2016, 01:39

Nie bardzo rozumiem. Określenie "Burego" jako postaci "tragicznej" go usprawiedliwia. Ot - biedak w historię uwikłany. A tymczasem ten człowiek dokonał RZEZI. Skądinąd ciekawy jest ten jego epizod w LWP. Coś jak Kurasia "Ognia". Słabi z nich byli "niezłomni". Prezydent Komorowski popełnił błąd ustanawiając dzień wyklętych. Lepszy chyba byłby dzień walczących z komunizmem. Bo to i wyklęci i Poznań i Wybrzeże. A tak - mamy co mamy. Byli wyklęci i byli przeklinani. Myślę, że czas na wielką refleksję narodową. Patriotyzm i bandytyzm się wykluczają. Być może dla dla łysych pał - nie. Ale dla mnie i myślę, że nie tylko dla mnie tak. Ktoś, kto w imię nawet najszczytniejszych haseł dokonuje zbrodni nie jest godzien by go wspominać dobrze.

już oceniałe(a)ś

6

0

Pokaż odpowiedzi (19)

mini1423423068774konto 11.02.2016, 12:25

@tksiazek Zwykły bandyty mordujący dzieci i kobiety. Jak hitlerowiec. Tfu...

już oceniałe(a)ś

1

0

darr.darek 11.02.2016, 13:16

@tksiazek Gdy wyznawcy zła doprowadzą swoją ideę multi-kulti do celu, to własnymi oczyma ujrzysz skalę szykowanej, wzajemnej zguby maluczkich w tyglu sprowokowanej nienawiści. Aktualnie mamy ciągle jeszcze do czynienia z wieloma pożytecznymi durniami obszczekującymi zawzięcie "prawicowych szowinistów", bo taką rolę wyznaczyli im oszuści na górze rządzący zza kulis. Dopiero gdy pożyteczni durnie osiągają cele założone przez ideologię oszustwa, dopiero wówczas orientują się, że w najlepszym przypadku dostaną rady by trzymać się na odległość ramienia od swoich umiłowanych obcych, których tak bardzo pokochali wdrażając zwodnicze idee wyznawców zła.

już oceniałe(a)ś

0

2

zdzislawes 11.02.2016, 14:48

@darr.darek Walnij baranka w sciane, moze Ci pomoze bo bredzisz. Naczytales sie bzdur i uwazasz, ze bandyta to bohater?

już oceniałe(a)ś

2

0

mordin_solus 11.02.2016, 15:14

@darr.darek i jescze chemtrailsy, szczepionki i prtokoły mędrców. głupich nie sieją....

już oceniałe(a)ś

1

0

darr.darek 11.02.2016, 16:39

@mordin_solus Nie, głupich nie sieją, sami się rodzą. Dlatego później nie trzeba ich zbytnio ogłupiać, bo już głupcami się urodzili. Nawet gdy ujrzą na własne oczy marsze mężczyzn w wieku poborowym w liczebności kilkunastu armii, to powiedzą, że to "uchodźcy" uciekają przed wojną. Nawet gdy ujrzą na własne oczy gwałty w Kolonii i setkach innych miast, to powiedzą, że to prowokacje. Nawet gdy rozejrzą się choćby na youtube, że tysiące filmów dokumentuje ataki multi-kulti, to powiedzą, że prawdziwe multi-kulti jest dobre i kochane a filmy są tendencyjne. Nawet gdy usłyszą o protokołach mędrców, to powtórzą za jakimś artykułem gazecianym, że to fałszywka. Nie za bardzo rozumieją kto i co fałszował, ważne, aby potrafili głośno "artykułować" treści politycznie poprawne, bo zgodnie z nastawieniem propagandzistów i tak niczego więcej w życiu nie zrozumieją.

już oceniałe(a)ś

0

2

boskee 11.02.2016, 17:56

@darr.darek Nie ma juz dla ciebie ratunku, bos glupi jak but

już oceniałe(a)ś

2

0

tksiazek 11.02.2016, 18:45

@darr.darek Drogi Darku. Na wstępie pragnę zauważyć, że nie odniosłeś się ANI SŁOWEM do tego napisałem. A zatem jak rozumiem - zgadzasz się z tym. Twoja wypowiedź choć skierowana do mnie ma nie tyle charakter merytorycznej polemiki ile rodzajem ideowego manifestu składającego się z szeregu dość oderwanych od siebie zdań. Zdania te składają się z mało zrozumiałych pojęć mających charakter powielanego memu (np. "multi - kulti") oraz mieszanki apokaliptycznych wizji pomieszanych z dość wyraźną niechęcią wobec wszystkiego co inne. Dziękuję ci za tę wypowiedź. Świadczy ona, że udało mi się trafnie opisać pewne zjawisko. Cieszy mnie, że zabrałeś głos. Myślę, że już teraz każdy czytający to forum wie dlaczego należy nagłaśniać i potępiać zbrodnie "przeklinanych". Po to by nie szerzyła się pewna mentalność, która je usprawiedliwia i czyni bodźcem do własnych działań lub popierania takich czy innej ideologii. Dziękuję.

już oceniałe(a)ś

1

0

darr.darek 11.02.2016, 20:35

@tksiazek Gdybyś znał historię, to znałbyś też skalę zbrodni z tamtego czasu wojny rozpoczętej przez wrogów Polski. Opis jakiejś akcji odwetowej partyzanta pseud. "Bury" nie pretenduje nawet do miana rzezi. Bo nieporównywalnie wielka była skala rzezi dokonywanych na Polakach przez nazistów, Sowietów, szaulisów w Ponarach, przez białoruskie oddziały Kamińskiego, czy przez banderowców na Wołyniu i w Małopolsce. Zwyczajnie, skala opisanego wyżej ludobójstwa dokonanego na Polakach sprawia, że akcji "Burego" z tamtego czasu zbrodni nie można w ogóle porównywać na tej skali. Gdy mądrzejsi uświadomią co poniektórym, że liczby ofiar Niemców, Sowietów, szaulisów i banderowców były wyższe tysiące razy a nawet setki tysięcy razy, to wówczas może doprowadzą tych co poniektórych do lepszego kontaktu z rzeczywistością. Rozumiem, że zawarta przeze mnie prognoza przyszłych rzezi jakie czekają Europę może być dla Ciebie niezrozumiała. Rozumiem, że możesz nie rozumieć całego sensu mojej wypowiedzi i widzisz mój komentarz jedynie jako niepowiązane, niezrozumiałe dla Ciebie zdania. Zwykle tematy niezrozumiałe dla niektórych ludzi są przez tych ludzi opisywane jako ... niezrozumiałe. Ja nie zakładam, że trafię ze swoim ostrzeżeniem do większości ludzi. Traktuję te "apokaliptyczne wizje" jako skróconą formę ostrzeżenia, która ma szanse dotrzeć tylko do nielicznych, ale metodą przekazywania wiedzy krok po kroku, nieliczni Polacy mogą zacząć zmieniać politykę w Polsce. I to się już dzieje od zeszłego roku. Mam na myśli tysiące polskich marszów anty-imigracyjnych, jakie już odbyły się w naszym kraju. I mam nadzieję, że ta klarowna wizja obawy przed zmianą polityki imigracyjnej będzie się w Polsce jeszcze bardziej utrwalać bez względu na prowokacje i bez względu na propagandę przeciwników tej wizji polskiej racji stanu.

już oceniałe(a)ś

0

1

tksiazek 11.02.2016, 21:13

@darr.darek Widzisz może to dla ciebie będzie pewna niespodzianka. Ale ja znam co nieco historię i znam skalę zbrodni ludzi na ludziach. My tu jednak wspólnie dyskutujemy o pewnym przypadku oraz o tym w jaki sposób próbuje się ów przypadek dyskontować. I to niewątpliwe jest niepokojące. I do tego się nie odniosłeś. Próbujesz zasłaniać temat niewątpliwie ważny bo tyczący usprawiedliwiania patriotyzmem bandytyzmu dyskusją o uchodźcach. Problem w tym, że my nie mówimy o uchodżcach. Zresztą temat uchodźców dla wielu tych, którzy chcieliby usprawiedliwiać bandytyzm patriotyzmem też jest tylko tematem zastępczym i rodzajem użytecznego parawanu, który ma zasłonić ich prawdziwe intencje. W dalszym ciągu w żaden ale to ŻADEN sposób nie odniosłeś się do meritum. W dalszym ciągu wygłaszasz manifesty, I w dalszym ciągu sprawiasz wrażenie człowieka, który nie rozumie z kim pisze. To nie jest zebranie grupki kiboli. Inna wrażliwość, inny poziom wiedzy, inna mentalność.

już oceniałe(a)ś

1

0

antropoid 12.02.2016, 11:01

@tksiazek "Nie bardzo rozumiem. Określenie "Burego" jako postaci "tragicznej" go usprawiedliwia." ------------------- Tragiczna chyba dlatego, że przez wojnę popadł w zdziczenie (jak wielu) - i w tym sensie można w nim widzieć ofiarę.

już oceniałe(a)ś

2

0

antropoid 12.02.2016, 11:04

@darr.darek Idiotyczne licytowanie się na statystyki, co mają do tego liczby? Tu chodzi o czyny. "Bury" jest cool - bo wymordował "tylko" tylu, a tamci aż tylu?...

już oceniałe(a)ś

1

0

adbor49 12.02.2016, 11:04

@darr.darek no widzisz darek, nauczyłeś się pisać ale z myśleniem gorzej ale nie martw się, przy odrobinie wysiłku za jakieś pińdziesiąt lat skumasz o co chodzi w świecie

już oceniałe(a)ś

1

0

tksiazek 12.02.2016, 18:17

@antropoid Przepraszam bardzo. Nie miał rozumu? Zakładam, że człowiek wie co robi.

już oceniałe(a)ś

0

0

brzezina_nadmorska 13.02.2016, 13:02

@darr.darek Takiś dzielny w internetach? Przyjedź do Zaleszan, przyjdź np. na mszę i powiedz rodzinom wymordowanych przez "Burego", że ich śmierć to drobiazg w porównaniu do "rzezi dokonywanych na Polakach przez nazistów, Sowietów, szaulisów w Ponarach, przez białoruskie oddziały Kamińskiego, czy przez banderowców na Wołyniu i w Małopolsce." I dlatego nie powinni mieć za złe "Buremu" tego, że dokonał rzezi w ich wiosce. Rozumiem, że gdyby wymordował cały Białystok zmieniłbyś zdanie? Zaleszany były za małe? Skala nie ta?

już oceniałe(a)ś

1

0

antropoid 13.02.2016, 13:47

@tksiazek W żadnym razie go nie usprawiedliwiam, tylko przypominam dość częsty w warunkach wojennych mechanizm tracenia człowieczeństwa.

już oceniałe(a)ś

1

0

123jna 20.02.2016, 09:44

@darr.darek Dar al Salam - nosnikiem zla sa tacy jak Ty, jak ten Zyd Rajs udajacy "prawdziwego Polaka" i przy okazji zabijajacy wlasnych krewnych i sasiadow. To sa ci przeciwnicy "multi kulti". Gnojku - to Polak jest najwiekszym multi-kulti Europy, Ty nim jestes.

już oceniałe(a)ś

2

0

123jna 20.02.2016, 09:46

@darr.darek Won do Putina tepaku, jak nic musisz byc neofita tak bardzo sie przejmujesz tymi agitkami wysylanymi z izraela i z Rosji na facebooku, wiekszosc jest klamliwa.

już oceniałe(a)ś

2

1

123jna 20.02.2016, 09:49

@darr.darek Ty z pewnoscia nie znasz historii ale jej ubecko-faszystowsko-pislamska wersje. Zapamietaj sobie: SAM JESTES MULTI KULTI a RAJS mial zydowskie korzenie i tez byl multi kulti. Masz pewnie takie jak on, Rajs czy Wajs inaczej Weiss. Reiss.

już oceniałe(a)ś

3

0

malwo 01.03.2016, 13:20

@tksiazek To jest bardzo charakterystyczny sposób debaty, który upowszechnił PiS. Na każdy temat mają jedną płytę. Mordy swoich idoli usprawiedliwiają mordami Niemców, Rosjan, dokonanych na Polakach oraz jeszcze niedokonanych, o które oskarża się muzułmanów.

już oceniałe(a)ś

1

0

wrednis1 11.02.2016, 10:42

Temat trudny. Bury i jego ludzie to goście żywcem wyjęci z Knajpy Morderców Kultu. Kiedyś (w czasie wojny) bohaterowie potem zwykli bandyci. Pamiętam jak dziadek kolegi spod Szepietowa (dla niewtajemniczonych niedaleko Bielska Podlaskiego, ale już na terenach gdzie zdecydowanie przeważają katolicy), opowiadał, że tych powojennych partyzantów to trzeba było się bać bo mogli strzelić w łeb bez powodu - poza tym jak rekwirowali żywność to ich nie obchodziło czy ci którym zabierają będą mieli co jeść - nie podoba się kulka - bez znaczenia Polak czy Białorusin. Pewnie byli wśród wyklętych różni ludzie i prawdziwi bohaterowie też, ale Burego za to co działał po 1945 należy potępiać. Żadne to bohaterstwo zabijać dzieci.

już oceniałe(a)ś

4

0

mariusz8113 01.03.2016, 12:33

Major "Bury" nie mordował niewinnych , te dramatyczne zeznania powstały pod presją komunistycznej bezpieki aby skazać na śmierć majora " Burego" . Trzeba przyznać , że donosiciele , których nie brakowało nie mogli liczyć na pobłażliwość majora " Burego"

już oceniałe(a)ś

0

3

anty-fob 16.02.2016, 20:34

Wielu spośród tzw. wyklętych to byli zwykli bandyci. Na Chełmszczyźnie np. tragiczną karta jest pacyfikacja przez antykomunistyczne podziemie ukraińskiej wsi Wierzchowiny. Nigdy nie mogłem rozumieć, co wspólnego ma walka o niepodległość z mordowaniem starców, dzieci i kobiet. Tym bardziej pod jakims diabolicznym i nieprawdziwym hasłem, że trzeba dać komuś (w znaczeniu zwolennikom komunistów) nauczkę. Nie może bohaterem ktoś, kto morduje kobiety w ciąży (przynajmniej dla mnie). Najgorsze, że IPN zbudował na wyklętych mit założycielski IV RP. W konsekwencji brakuje w Polsce uczciwego rozliczenia bratobójczych walk po II wojnie, a z opowieści rodziny wiem że nie była to bynajmniej rzeczywistość czarno-biała.

już oceniałe(a)ś

3

0

squarecharge 11.02.2016, 06:50

Nazywanie Burego "postacią tragiczną" to mydlenie oczu. Tragiczna to była śmierć pomordowanych na jego rozkaz niewinnych ludzi.

już oceniałe(a)ś

3

0

Pokaż odpowiedzi (4)

antropoid 12.02.2016, 10:54

@squarecharge Dokładnie. Żadne bohaterskie boje z Niemcami czy sowietami nie zrównoważą bestialstwa na bezbronnych. To już tylko zwyczajne zdziczenie, a nie "za wiarę", "za ojczyznę" itp. bełkotliwe życzeniowe majaki nacjonalistycznych zapiewajłów.

już oceniałe(a)ś

2

0

123jna 20.02.2016, 09:39

@squarecharge Oczywiscie, on dokonal wyboru a tamci nie. Po kazdej wojnie ci, ktorzy nie skladaja broni zawsze w koncu staja sie mordercami. Moj wujek, brat babki tez byl takim wykletym na Lubelszczyznie, siedzial wiele lat w wiezieniu gdzie mu calkiem zlamali kregoslup. Pozostawil dziewczyne z dzieckiem, po wyjsciu z wiezienia Nadal nie przyznawal sie do corki tylko dlatego, aby jej nie utrudniac zycia jako "bandyta". Zalowal swojej decyzji, zmarnowal wlasne ale i corki zycie. Dzis ta dziewczynka jest znana aktorka w kraju. Nie wiem czy kiedykolwiek miala kontakt z ojcem, ktory byl z niej bardzo dumny i wiedzial o niej wiele ale nigdy nie probowal sie do niej zblizyc. Mial zmarnowane zycie, w wiezieniu dostal padaczki, zyl jak starzec majac jeszcze nie tak wiele lat. Ciekawe co taki Rajs by zrobil gdyby dostal sie do wiezienia? Wypusciliby go po paru latach, jesli nie zlamaliby go to moze zylby do dzis i opowiedzial nam dzis wlasna historie, ku przestrodze.

już oceniałe(a)ś

1

0

123jna 20.02.2016, 09:39

@antropoid Zamienili sie sami w katow, nie musieli nasladowac hitlerowcow.

już oceniałe(a)ś

11

0

sówka 05.03.2016, 16:05

@123jna Zawsze pytam dlaczego ? ludzie ludziom taki los zgotowali ? Dlaczego? Wyjątkowe okrucieństwo, wyjątkowe bestialstwo, zabijać bezbronnych? dzieci , kobiety, starszych. Bestie. Jak można takie bestie na pomniki wynosić ! Dlaczego ?

już oceniałe(a)ś

2

0

kropek35 11.02.2016, 14:31

Zamiast walczyc na petetyczne i ssane z palca argumenty moze warto sie zastanowic kto korzystał na tych pacyfikacjach podlaskich wsi ? "Bury" ani jego zwierzchnik "Kotwicz" napewno nie bo skompromitowali trwale podziemie zbrojne. Ludnośc miejscowa tez nie bo traciła najblizszych , i na dziesieciolecia zakodowała w swej świadomości strach...a wiec kto ? Na pewno władze które po tych pacyfikacjach mogły bardziej kolorowo raportować sukcesy w repatriacji zastraszonej, na pewno władze radzieckie bo osiagnely to samo. A znane były i miały wiele sukcesów w podobnych intrygach...To tłumaczyłoby dlaczego pacyfikowanej ludności nikt nie przyszedł z pomocą a oddział "Burego" "rozproszono" bez aresztowań dopiero gdy wyszedł poza granice obszarów zamieszkiwanych przez prawosławnych. Po kilku latach gdy stał sie niewygodny, aresztowano i stracono. Wiec moze zamiast demagogicznie i kłąmliwie wybielac patetycznymi słowami , warto poczekać na odtajnienie archiwów NKWD ? Może tam są rozkazy i pokwitowania żołdu? Epilog korzystny dla wsztkich jak sądze....

już oceniałe(a)ś

1

1

Pokaż odpowiedzi (3)

malyad 12.02.2016, 05:17

@kropek35 wszystko mozna interpretowac na wlasny sposub i fakty zmieniac w sposub dogodny dla siebie ,ale katrupienie ludzi jest tym a nie dyskusja.

już oceniałe(a)ś

1

0

alik444 16.02.2016, 20:30

@kropek35 Może, prawdopodobnie ale czy na pewno? Jak zwykle genetyczni patrioci chcąc wybielić swych bohaterów szukają winnego wszędzie byle nie u siebie.

już oceniałe(a)ś

1

0

tombombadil_1974 13.04.2018, 22:50

@kropek35
To gdybanie i konfabulacja. Morderca dzieci to bydlę i tylko naród świń może go uznac za swojego bohatera.

już oceniałe(a)ś

0

1

nestor 12.02.2016, 13:47

(...) Po co więc działalność narodowa? To kanalizowanie energii młodzieży. Chce im oszczędzić kryminalnego życiorysu. (...) Ja bym im go nie oszczędzał, a ścieżki życia naprostował we Wronkach.

już oceniałe(a)ś

1

0

Wiadomości - najważniejsze informacje

Wiadomości

Tematy

Informatory

Nauka dla Każdego

Tylko Zdrowie

Duży Format

Telewizyjna