W górskim lesie, nieopodal bieszczadzkiego Baligrodu Zygmunt Furdygiel zajmuje się wypalaniem węgla drzewnego.
Cztery godziny spędza ładując kłody drewna bukowego do dużego pieca, a następnie podpala je i pozostawia stos drewna do spalenia.
"Drewno pali się dwa dni, przez kolejne dwa studzi, a piątego można wyjąć gotowy węgiel drzewny" - mówi 69-letni bohater.
Furdygiel pracował jako wypalacz węgla przez ponad 40 lat, przemieniając drewno w węgiel. Jest on jednym z zaledwie kilku węglarzy wciąż działających w Bieszczadach i obsługujących wielkie piece do wypału, zwane retortami.
Według nadleśnictwa, zaledwie 16 lat temu na tym terenie było ponad 50 takich baz wypalania węgla drzewnego, wyposażonych w ponad 600 retort.
Obecnie, ze względu na tańszy import z krajów sąsiednich, takich jak Ukraina, funkcjonuje mniej niż 10 z około 40 retort.
"Istnieje coraz mniej baz wypalania węgla drzewnego i nas, wypalaczy - jest coraz mniej" - mówi Furdygiel - "Powoli stajemy się historią".
Pracując, Furdygiel mieszka samotnie w małej chacie w towarzystwie swoich kotów.
Żonę odwiedza w czasie przerw.
"Nie jestem samotny" - mówi - "Jestem bez elektryczności, bez internetu ... Słońce świeci w dzień, w nocy - Księżyc."
Pracuje dla lokalnej firmy i może wyprodukować około jednej tony węgla z każdego pieca. Węgiel jest przeznaczony głównie na eksport.
"Na początku drewno pali się przy otwartym włazie w dachu. Gdy ogień jest dobrze rozbuchany, wtedy zamykam właz" - mówi.
Proces ten nazywa się suchą destylacją. W wysokiej temperaturze (około 500 °C) bez dostępu tlenu, woda i dym odparowują, a drewno w procesie termicznym rozkłada się i powstaje węgiel drzewny. Wtedy dym jest biały. Gdy zamienia się w niebieski, zamiast węgla powstaje tylko popiół.
Lokalni producenci obawiają się, że ich liczba może spaść. Jak mówią - każdy, kto produkuje od 1 do 100 ton będzie miał wkrótce obowiązek rejestracji w Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA). Będzie się to wiązało z uiszczeniem opłat za wykonanie analiz produktów pod kątem obecności substancji chemicznych, co dla niektórych może uczynić całą produkcję nieopłacalną.
"Jesteśmy zalewani tanim węglem drzewnym ze Wschodu z jednej strony, a z drugiej ograniczani przez przepisy unijne" - mówi jeden z producentów w Bieszczadach - "Jeśli chcę kontynuować produkcję, muszę zainwestować bez nadziei na szybki zwrot gotówki."
Na razie Furdygiel ma co robić - "Kiedy w jednej retorcie się pali, w drugiej węgiel stygnie, ja rozładowuję trzecią, ponownie ładuję i tak wszystko od początku."
Bukowy las w okolicach Baligrodu.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze